Endüstri, hammaddelerin işlenerek son ürünlere dönüştürüldüğü üretim sürecini ifade eder. Tasarım; çizgi, şekil, renk, doku, malzeme gibi insan duyuları ile algılanabilir özellikte formlardır. Bu kavramların mühendislik ile birleşmesiyle pek çok alanda ürünler üretilmektedir. Bünyesinde en ilerici teknolojiler barından savunma sanayii alanı da mühendisliği merkezi alacak şekilde çalışmalar yürütmektedir.

Peki, savunma sanayii alanında çalışan bir endüstriyel tasarım mühendisi hangi çalışmalara odaklanmaktadır?

Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Nelere Odaklanır?

Endüstriyel Tasarım Mühendisliği, askeri operasyonların tüm gereksinimlerini karşılayan ekipman ve sistemlerin oluşturulmasında; estetik, kullanılabilirlik, işlevsellik ve dayanımı bir araya getirmeyi hedeflemektedir. Ürünlerin gereksinimlerine yönelik ergonomik ve antropometrik kavramlar MIL-STD-1472 kapsamında geliştirilmektedir.

Bahsedilen standart ile insan-makine etkileşimi için tasarım rehberliği sağlanmıştır. Kullanıcı arayüzü, ergonomi, fiziksel ve bilişsel yük, etkileşim tasarımı gibi konuları kapsar. Bu sayede, endüstriyel tasarım mühendisliği, savunma sanayinde kullanıcı odaklı tasarım temelinde geliştirilmektedir.

İnsansız Hava Araçları Tasarımında Endüstriyel Tasarım Örnekleri

Ülkemiz savunma sanayisinde öncü çalışmalar yürüten STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. de, Taktik Mini İHA Sistemleri alanında ürünler geliştirmektedir. 3 farklı kıtada 10’dan fazla ülkeye ihracatı sağlanmış “Türkiye’nin ilk yerli ve milli vurucu İHA”sı “KARGU”, yine Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde yer alan mühimmat bırakan İHA “BOYGA”, sahada kendini kanıtlamış istihbarat ve keşif amacıyla kullanılan gözcü İHA “TOGAN” , tek er tarafından taşınabilir sabit kanatlı vurucu İHA “ALPAGU” platformlarının yanı sıra Küresel Konum Belirleme Sistemi/Global Navigation Satellite System (GNSS) olmaksızın seyrüseferin sağlandığı KERKES projesi STM tarafından geliştirilmiştir. Tüm bu projeler, endüstriyel tasarım mühendislerini de içine alacak şekilde sağlanmıştır.

İnsansız hava araçları geliştirilirken; kullanıcıların operasyonel gereksinimleri temelinde, görev icralarını gerçekleyen donanım ve aviyonik bileşenlerin yerleşim optimizasyonu endüstriyel tasarım mühendisi tarafından önemle çalışılmalıdır. Bunun ile birlikte; her hava aracı, kontrol istasyonuna ihtiyaç duymaktadır. Kontrol istasyonları öncelikle, kullanıcı antropometrisine uygun tasarlanmalıdır. Donanım ve ihtiyaç dâhilindeki mekanik arayüzleri ile optimizasyonu sağlanan yer kontrol istasyonlarında görev yazılımları bölümünde çalışan mühendisleri ile dirsek temasında bulunarak “UI ve UX” tasarımları endüstriyel tasarım mühendisi desteğiyle geliştirilmektedir.

Geliştirilen her ürün, faydalı olacağı alanda doğru anlatım ile ilk izlenimde kendini kanıtlayabilmektedir. Bu sebeple fonksiyon ve özgün fiziki çizgileri önem arz etmektedir. Endüstriyel tasarım mühendisi, mekanik tasarım bölümünde çalışan mühendisler ile birlikte üretilebilir halde tasarımları tamamlanan ürünlerin, somut olarak görüldüğünde ilk izlenimin çarpıcı olmasına yönelik çalışır. Bu konu sonraki süreçte kendini görsel anlatıma teslim eder. Yapılan ürünlerin adlarına ve kullanım alanlarına yaraşır görselleri de endüstriyel tasarım mühendisinin sorumluluğundadır. Kişi algısı duyu organları aracılığıyla bilgilerin beyne iletilmesi ile sağlanır. Kalıcılık bireylerin öğrenme ve hafıza süreçlerine göre farklılık gösterse de araştırma sonuçlarında ulaşılan, görsel bilginin daha etkili olduğudur. Sürekli gelişen savunma sanayinde fikirlerin anlatılması ve kullanımlarının görseller ile aktarılması; üslubu perest için endüstriyel tasarım mühendisi iş tanımındadır.

Kullanıcı odaklı tasarımı hedefleyen endüstriyel tasarım mühendisi, kullanıcı memnuniyetini artırır, rekabet avantajı sağlar, kullanılabilirliği iyileştirir, geri bildirimleri değerlendirir ve kullanıcı sadakatini güçlendirir. Bu nedenle, bir ürün veya hizmetin bu koşulları sağlayarak başarılı olmasında kullanıcı odaklı tasarım temelinde çalışmanın önemi büyüktür.

Kaynakça

Alpagu. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/alpagu-2459

Boyga. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/boyga

Haberler. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. : https://www.stm.com.tr/tr/medya/haberler/turkiyenin-muhimmat-birakan-mini-ihasi-boyga-envantere-girdi 

Hakkımızda. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr 

Kargu. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/kargu 

Kerkes. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/kerkes-projesi 

Togan. (2023). STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/togan-2457