İha Nedir? Taktik Mini İha Sistemleri Hakkında Merak Edilenler

Teknolojik çağın getirdiği hızlı ilerlemeler, hava araçları alanında çığır açan gelişmelere neden olmaktadır. Bu yeniliklerden biri olan Taktik Mini İHA’lar, sahip oldukları yeni teknolojilerle birlikte askeri operasyonları kökten değiştirmeye başlamıştır.

Peki ama Taktik Mini İHA ne demek? Hangi özellikleri onları bulutların arasında haberleşmesini, savaş alanlarını değiştirmesini ve bir dizi olasılığın kilidini açmaya hazırlıyor? STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. (“STM”) olarak hazırladığımız blog içeriğimizde, bu modern teknolojiyi inceleyecek bir yolculuğa çıkacağız.

Taktik Mini İHA Nedir?

Taktik Mini İHA ne demek sorusuna basit şekilde, yapay zeka ve makine öğrenmesi ile desteklenen İHA’lar olarak cevap verilebilir. Özünde İHA’lar, geleneksel pilotluk kavramına meydan okuyan bir hava aracıdır. Bu araçlar, uzaktan kumanda veya otomatik sistemler aracılığıyla kontrol edilebilen ve insan pilota ihtiyaç duymadan uçabilen hava araçlarıdır. 

Taktik Mini İHA'lar genellikle kameralar, sensörler ve askeri operasyonlar için gerekli diğer özel ekipmanlarla donatılarak çeşitli görevleri yerine getirebilirler. Taktik mini İHA’ları diğer İHA’lardan ayıran belirgin özellikleri; küçük boyutlarda olması, taktik seviye operasyonlarda kullanılması ve tek bir er tarafından kontrol edilebilecek çözümler olmasıdır. İHA'lar, askeri operasyonlardan acil durum müdahalelerine kadar geniş bir yelpazede kullanılabilirler.

Taktik Mini İHA'ların Özellikleri

Taktik Mini İHA ne demek sorusunu yanıtladığımıza göre, şimdi onları bu kadar etkili kılan özellikleri inceleyelim:

1. Çok Yönlülük

Taktik Mini İHA’ların kullanım yelpazesi şaşırtıcıdır. Uyarlanabilirlikleri, boyut ve menzilin ötesine geçerek çeşitli işlevleri kapsar. Çeşitli sensörlerle donatılmış olmaları, özel görevlere uygun olarak konfigüre edilebilmelerini sağlar. Gözlem, keşif, haritalama, güvenlik ve kurtarma operasyonları gibi farklı alanlarda çeşitli görevleri başarıyla yerine getirebilirler.

2. Uzaktan Kontrol Edilebilme

Taktik Mini İHA'lar, çoğunlukla uzaktan kumanda veya Yer Kontrol İstasyonu (YKİ) ile kontrol edilmektedir.  Operatörler, cihazın konumunu ve yönelimini gerçek zamanlı olarak izleyebilir ve kontrol edebilirler. Bu özellik, operatörlere sahadan uzakta, güvenli bir ortamda çalışma olanağı tanır.

3. Otonom Uçuş

Gelişmiş İHA modelleri, önceden belirlenmiş rota ve görevleri otonom olarak gerçekleştirebilir. Entegre sensörler ve yapay zeka sayesinde çevresel değişikliklere uyum sağlayabilirler.

4. Çeşitli Sensörler

Taktik Mini İHA'lar, çeşitli sensörlerle donatılarak çok yönlü bir kullanım sunar. Termal kameralar, görüntüleme sensörleri, lazer mesafe ölçerler gibi sensörler, çeşitli görevlerde etkinlik sağlar. Hava kalitesi, sıcaklık ve nem ölçümleri gibi çevresel veri toplama yetenekleri de bulunabilir.

5. Dayanıklılık ve Manevra Kabiliyeti

Taktik Mini İHA'lar genellikle hafif malzemelerden üretilmiştir, bu da hava aracının dayanıklılığını artırır. Yüksek manevra kabiliyeti sayesinde, zorlu hava koşullarında ve karmaşık ortamlarda etkili bir şekilde hareket edebilirler.

6. Veri İşleme Kapasitesi

Taktik Mini İHA'lar, topladıkları verileri hızlı ve etkili bir şekilde işleyebilirler. Yapay zeka algoritmaları, toplanan verilerden anlamlı bilgiler çıkarmak için kullanılabilir.

STM Taktik Mini İHA Ailesi

STM tarafından geliştirilen taktik mini İHA sistemleri[1], yukarıda listelediğimiz özelliklere sahip olarak, bu modern teknolojinin tüm imkanlarını kullanmaktadır.

STM’nin, kendi mühendislik ve teknolojisiyle geliştirdiği vurucu ve gözcü İHA sistemleri, Türk Silahlı Kuvvetleri’nce (TSK), yurt dışı operasyonlar da dahil olmak üzere sınır güvenliğinde etkin bir biçimde kullanılmaktadır. Taktik mini İHA geliştirilmesi konusunda Türkiye’de ve dünyada öncü, rekabetçi platformlar üreten STM’nin ürün yelpazesini; Taşınabilir Sabit Kanatlı Vurucu İHA Sistemi ALPAGU[2], Taşınabilir Döner Kanatlı Vurucu İHA Sistemi KARGU[3], Taşınabilir Döner Kanatlı Gözcü İHA Sistemi TOGAN[4] ve Mühimmat Bırakan İHA BOYGA[5] ve STM-ROKETSAN ortaklığında geliştirilen Akıllı Dolanan Mühimmat Sistemi ALPAGUT [6] oluşturmaktadır.

STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz, konuk olduğu TRT Haber "Teknolog" programında, Türkiye'de ilk kez taktik mini İHA'ların nasıl geliştirildiğini şu sözlerle özetlemiştir: 

"Özellikle ordumuzun ne zaman bir şeye ihtiyacı olsa, STM her zaman en önde rol aldı. Örneğin, Ülkemizde 2015-2016 yıllarında yaşadığımız meskun mahaldeki çatışmalarda gerek muhaberenin yakın geçmesi, gerek nokta hedeflerin bulunması ve sivil hassasiyetler; taktik seviyede akıllı ve yapay zeka destekli İHA’lara ihtiyacı ortaya çıkardı. Bu alanda Türkiye’de o dönemlerde bir çalışma yoktu ve yurt dışından tedarik edilmeye çalışıldı. Ancak, bu ülkeler bu ürünleri Türkiye’ye satmaya yanaşmadı. STM olarak, daha önce ülkemizde çalışılmayan bu alana girerek, milli mühendislik kabiliyetlerimizle kısa sürede çözümler üretmeye başladık. Bu çerçevede Türkiye’nin ilk mini vurucu İHA’sı KARGU’yu geliştirdik ve 2018 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine kattık. KARGU, Türk Silahlı Kuvvetleri başta olmak üzere tüm güvenlik güçlerimiz tarafından yurt içi ve sınır ötesi operasyonlarda etkin şekilde kullanılıyor."  

TSK’nın 2018’den beri envanterinde yer alan Türkiye’nin ilk vurucu mini İHA’sı KARGU, 2021’de ilk ihracat başarısına imza atmıştır. Kendini farklı harp sahalarında başarıyla kanıtlayan KARGU, bugüne kadar üç farklı kıtada 10’dan farklı ülkeye ihraç edilmiştir.  KARGU’nun farklı faydalı yük versiyonları için çalışmalarını sürdüren STM, platforma RF Arayıcı Başlık ve zırh delici mühimmat entegrasyonunu da sürdürmektedir. [7]

Milli Gözcü İHA TOGAN ise, keşif, gözetleme ve istihbarat faaliyetlerinde kullanılmak amacıyla geliştirilmiş ve 2022 yılında Türk güvenlik güçlerinin envanterine kazandırılmıştır. TOGAN 2023 yılında iki ülkeye ihraç edilmiştir. STM tarafından milli imkânlarla geliştirilen, mühimmat bırakan İHA BOYGA da, kabul testlerini başarıyla tamamlamış ve güvenlik güçlerine 2022 yılında teslim edilmiştir. Mühimmatlı test atışlarını tamamlayan sabit kanatlı İHA ALPAGU’nu ise 2023 yılında ilk ihracatına imza atmış, yakın zamanda Türk güvenlik güçlerinin envanterine girmesi beklenmektedir.[8]

STM tarafından geliştirilen ve üretilen Taktik Mini İHA Sistemleri ile birlikte, İHA’ların GNSS erişimi olmayan ortamlarda kullanılabilmesini mümkün kılan KERKES Sistemi çalışmaları ve İHA’lara sürü halinde görev gerçekleştirebilme yeteneği kazandıran BUMİN Projesi çalışmaları da sürdürülmektedir.

KERKES Sistemi ile Taktik Mini İHA Sistemleri, Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi/Global Navigation Satellite System (“GNSS”) erişimi olmayan veya GNSS karıştırması olan ortamlarda GNSS-bağımsız bir şekilde kalkış, seyrüsefer ve iniş gerçekleştirebilecektir.

Sürü Dron Operasyonu Projesi BUMİN[9] kapsamında, İHA’lar merkezi veya dağıtık yapıda hibrit veya heterojen olarak görev gerçekleştirebilecektir. Bununla birlikte İHA’lara; sürü halinde formasyon, rotasyon, bölünme, birleşme, hedef önceliklendirme, hedef paylaşma ve dalış kabiliyeti kazandırılacaktır.

Taktik Mini İHA'ların Çalışma Mekanizmaları

Taktik Mini İHA'lar, genellikle entegre bir uçuş kontrol sistemi tarafından yönetilir. Bu sistem, GPS (Küresel Konumlama Sistemi) , jiroskop, hava basınç sensörleri gibi unsurları kullanarak Taktik Mini İHA'nın konumunu belirler ve istenilen rota üzerinde hareket etmesini sağlar. Ayrıca, uzaktan kumanda veya otomatik pilot sistemleri, Taktik Mini İHA'nın karmaşık görevlerini başarıyla yerine getirmesine olanak tanır.

Taktik Mini İHA ile Neler Yapılabilir?

Taktik Mini İHA'lar, çok çeşitli alanlarda kullanılabilecek esneklikte tasarlanmıştır. Bu alanlardan bazıları şunlardır:

• Gözetleme ve Keşif: İHA'lar, zorlu koşullarda bile güvenli bir şekilde gözetleme ve keşif görevlerini üstlenebilir.
• Haritalama ve Arazi Analizi: Yüksek çözünürlüklü kameraları sayesinde, İHA'lar araziyi detaylı bir şekilde haritalayabilir ve analiz edebilir.
• Güvenlik ve İzleme: İHA'lar, olay yerlerinde hızlı ve etkili bir şekilde güvenlik sağlama amacıyla kullanılabilir.
• Tarım ve Bitki Sağlığı Takibi: Tarım sektöründe, İHA'lar bitki sağlığı takibi, sulama ihtiyacı değerlendirmesi gibi görevleri yerine getirebilir.

İHA'ların Geleceği

 Artık Taktik Mini İHA ne demek biliyorsunuz, peki ya bu teknoloji gelecek için neler vadediyor?

Teknoloji ilerledikçe, Taktik Mini İHA'ların yetenekleri nefes kesici bir hızla artmaya devam ediyor. Gelişmiş karar verme için yapay zekanın entegre edilmesinden, daha da fazla çeviklik ve verimlilik için yeni tasarımların keşfedilmesine kadar, Taktik Mini İHA'ların geleceği pekçok yeni olasılıklar taşıyor.  

Gelecekte, Taktik Mini İHA'lar daha uzun menzil, daha uzun uçuş süreleri, daha yüksek çözünürlüklü sensörler ve daha güvenli iletişim sistemleri gibi özelliklere sahip olması bekleniyor. Ayrıca, farklı sektörlerdeki taleplere daha spesifik çözümler sunacak özel İHA modellerinin geliştirilmesi muhtemeldir.

Taktik Mini İHA'lar artık sadece oyuncak ya da fütürist hayaller değil. Sayısız sektörü etkileyerek ve gökyüzünü algılama şeklimizi dönüştürdüler. Afet bölgelerine kritik malzeme ulaştırmaktan güvenlik operasyonlarında devrim yaratmaya kadar, uygulama alanları her geçen gün artıyor.[1]

Taktik Mini İHA ne demek sorusunu yanıtladığımız yazımızı bitirirken, İHA’lar ve birçok farklı modern teknoloji hakkında hazırladığımız bilgilendirici STM ROTA Savunma Sanayii Blog[2] içeriklerimizin yer aldığı sayfamıza göz atmanızı da hatırlatalım!

Kaynakça

1. Taktik Mini İHA Sistemleri, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri ,Erişim Tarihi: 13.03.2024
2. ALPAGU Sabit Kanatlı Vurucu İHA Sistemi, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/alpagu-2459 ,Erişim Tarihi:13.03.2024
3. KARGU Muharebede Kanıtlanmış Döner Kanatlı Vurucu İHA Sistemi, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/kargu ,Erişim Tarihi:13.03.2024
4. TOGAN Otonom Döner Kanatlı Gözcü İHA Sistemi, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/togan-2457 , Erişim Tarihi:13.03.2024
5. BOYGA Havan Mühimmatı Taşıyan Döner Kanatlı İnsansız Hava Aracı, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/boyga ,Erişim Tarihi: 13.03.2024
6. Taktik Mini İHA Sistemleri, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi: https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri ,Erişim Tarihi:13.03.2024
7. CNN Türk Haber, Haber Tarihi: 13.05.2023, CNN Türk Haber Web Sitesi :https://www.cnnturk.com/video/turkiye/turkiyenin-kamikaze-ihasi-kargu ,Erişim Tarihi:13.03.2024
8. Milli Vurucu İHA ALPAGU İlk İhracatını Gerçekleştirdi, Haber Tarihi: 17.11.2023, https://www.stm.com.tr/tr/medya/haberler/milli-vurucu-iha-alpagu-ilk-ihracatini-gerceklestirdi ,Erişim Tarihi:13.03.2024
9. Sürü Drone Operasyonu Projesi (BUMİN), https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/suru-dron-operasyonu-projesi ,Erişim Tarihi: 13.03.2024
10. 10. Savunma Sanayi Org, Haber Tarihi: 28.02.2023, Savunma Sanayi Org. Web Sitesi: https://www.savunmasanayi.org/stm-teknolojileri-depremde-hayat-kurtardi/ ,Erişim Tarihi: 13.03.2024
11. STM ROTA Savunma Sanayii Blog, STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Web Sitesi, https://www.stm.com.tr/tr/blog ,Erişim Tarihi: 13.03.2024
12. TRT Haber Teknolog Programı 23. Bölüm - https://youtu.be/xnGkxcTOmyk?si=2AWEfuqAxS3WJeMG&t=1232

 SİTE İÇİ YÖNLENDİRMELER

[1] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri

[2] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/alpagu-2459

[3] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/kargu

[4] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/togan-2457

[5] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/boyga

[6] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri

[7] https://www.cnnturk.com/video/turkiye/turkiyenin-kamikaze-ihasi-kargu

[8] ^{https://www.stm.com.tr/tr/medya/haberler/milli-vurucu-iha-alpagu-ilk-ihracatini-gerceklestirdi}

[9] https://www.stm.com.tr/tr/cozumlerimiz/taktik-mini-iha-sistemleri/suru-dron-operasyonu-projesi